Hövzə Xəbər Agentliyinin məlumatına görə, elmi hövzələrin tədqiqatlar üzrə müavini Höccətül-İslam vəl-müslimin Fərhad Abbasi bu gün, günün birinci yarısında Qum şəhərində yerləşən Məsumiyyə mədrəsəsinin konfrans zalında keçirilən sonuncu mərasim olan Əllamə Hillinin 16-cı toplantısında çıxış edərək, İslam sistemində elmi hövzələrin strateji mövqeyini şərh etmişdir. O bildirmişdir ki, elmi hövzələr bu gün İslam sisteminin intellektual əsas mərkəzi rolunu yerinə yetirir və onun tərkibində fəaliyyət göstərən bütün tədris və elmi-tədqiqat strukturları istər mədrəsələr, istərsə də elmi mərkəzlər yalnız milli səviyyədə deyil, eyni zamanda beynəlxalq miqyasda da mühüm mövqeyə malikdir.
O, Elmi Hövzələrin yalnız bir və ya bir neçə elmi sahənin tədrisi ilə məhdudlaşan qurum kimi dəyərləndirilməsinin yolverilməz olduğunu vurğulayaraq əlavə etmişdir: Hövzə nə sadəcə təhsil, nə də yalnız mədəniyyət müəssisəsidir. Əksinə, müasir dövrdə cəhalət və zülmün qlobal hücumları qarşısında dayanan, qaranlıq cərəyanların elm və bilik nuruna kölgə salmasına imkan verməyən düşünən və şüurlu bir intellektual cəbhədir.
Tədqiqat elmi hövzələrin mühüm və əsas sütunudur
Elmi Hövzələrin elmi tədqiqatlar üzrə müavini hövzənin strukturunda tədqiqat mövzusuna toxunaraq qeyd etmişdir ki, elmi hövzələrin ən mühüm və əsas istiqamət, fayda və bəhrələrindən biri tədqiqatdır. Lakin burada söhbət istənilən tədqiqatdan deyil, hövzəni sırf dərs və tədris qurumu çərçivəsindən kənarda görən və onu strateji düşüncə institutu kimi təqdim edən fundamental və məqsədyönlü elmi araşdırmalardan gedir.
Yeni icad olmuş elmlərə qarşı dini elmi diskursların gücləndirilməsi
Höccətül-İslam vəl-müslimin Abbasi cəmiyyətdə bəzi yeni elmlərin intellektual mühit üzərində üstünlük qazanmasını tənqid edərək bildirmişdir ki, hövzə tədqiqatları dini elmin diskursunu gücləndirməklə bu cür elmlərə qarşı mövqe tutmalıdır. Təəssüf ki, bəzi hallarda bu elmlər humanitar və İslam elmləri sahəsində qələm sahiblərinin düşüncə və dünyagörüşünə təsir göstərməkdədir.
Dini maarifin idarəçilik və tərbiyə modellərinə çevrilməsi
O, çıxışını davam etdirərək vurğulamışdır ki, mühüm və əsaslı hövzə tədqiqatları fiqh, kəlam və əxlaq kimi dəyərli dini elmləri idarəçilik, qanunvericilik və tərbiyə sistemləri sahəsində praktik modellərə çevirir və hövzə elmi mərkəzlərini ölkənin elmi proseslərinə istiqamət verən aparıcı mövqeyə yüksəldir.
Elmi Hövzələrin tədqiqatlar üzrə müavini hövzənin tənqidi rolunu xüsusi qeyd edərək bildirmişdir ki, hövzə mövcud humanitar elmlərin əsaslarına dair dərin epistemoloji və fundamental tənqidlər təqdim etməklə yanaşı, İslam dəyərlərinə əsaslanan alternativ modellər irəli sürməli, yeni İslam sivilizasiyasının üfüqlərini müəyyənləşdirməli və bu idealların reallaşdırılması üçün elmi yol xəritəsini ortaya qoymalıdır.
Elmi Hövzələrdə tədqiqat mədəniyyətinin institusionallaşdırılması
Höccətül-İslam vəl-müslimin Abbasi, çıxışının davamında hövzə mədrəsələrinin roluna toxunaraq bildirdi ki, elmi qütb mövqeyində dayanan bu mədrəsələr öz elmi kimliyinin fərqində olmalı və hövzənin bütün elmi pillələrində tədqiqat mədəniyyətinin ciddi və sistemli şəkildə formalaşdırılmasını və genişləndirilməsi prioritet kimi izləməlidirlər. Bu məsələ elmi zirvələrə yüksəlməyin və müasir İslam cəmiyyətinin ehtiyaclarına adekvat cavab verməyin əsas şərtidir.
Dini təhsil ocaqlarında tədqiqat mədəniyyətinin institusionallaşdırılması
Höccətül-İslam vəl-müslimin Abbasi tədqiqat mədəniyyətinin institusionallaşdırılmasının əhəmiyyətini vurğulayaraq bildirmişdir ki, tədqiqatın institusionallaşdırılması məktəblər və təhsil mərkəzləri səviyyəsində tədqiqat bacarıqlarının sistemli və ciddi şəkildə tədrisini nəzərdə tutur. Onun sözlərinə görə, tədqiqat yönümlü təhsil modelinin formalaşdırılması qarşıya qoyulan əsas strateji hədəflərdən biridir.
O, bu məqsədin reallaşdırılması yollarını şərh edərək qeyd etmişdir ki, məktəblərdə və təhsil mərkəzlərində fundamental tədqiqat təlim kurslarının təşkili, tədqiqat sahəsində nisbi potensiala və istedada malik şagird və ruhani tələbələrin müəyyənləşdirilməsi, gənc tədqiqatçılar üçün müstəqil elmi fəaliyyət imkanlarının və motivasiyanın yaradılması, onların elmi məzmun istehsalı və tədqiqat fəaliyyətləri üzrə şəbəkələşdirilməsi, eləcə də məktəblər və təhsil mərkəzləri səviyyəsində tədqiqatçılar və yeni başlayan araşdırmaçılar üçün davamlı dəstək mexanizmlərinin təmin edilməsi mühüm əhəmiyyət daşıyır. Bununla yanaşı, tədqiqatların qiymətləndirilməsi sisteminin yenidən nəzərdən keçirilməsi və islah edilməsi zəruridir ki, bu proses də məhz məktəblərdən başlanmalıdır.
Elmi Hövzələrin elmi tədqiqatlar üzrə müavini əlavə etmişdir ki, bu istiqamətdə atılan ən mühüm praktik addımlardan biri bu il XVI dəfə keçirilən Əllamə Hilli toplantısıdır. Dini təhsil almış tələbə və müəllimlərin iştirakı ilə təşkil olunan bu festival onların elmi-tədqiqat fəaliyyətlərinin dəyərləndirilməsi və təşviqi üçün əlverişli platforma yaradır.
Ötən tədris ilində 11 min elmi-tədqiqat əsərinin hazırlanması
O, elmi hövzələrdə tədqiqat fəaliyyətlərinin miqyasına toxunaraq bildirmişdir ki, ötən tədris ili ərzində dini təhsil almış tələbə və müəllimlər tərəfindən ümumilikdə 11 mindən artıq elmi-tədqiqat xarakterli əsər hazırlanmışdır. Bu çərçivədə təxminən 7 min ruhani tələbə kitablar, elmi məqalələr, dissertasiyalar və tədqiqat layihələri formasında elmi yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olmuşdur.
Höccətül-İslam vəl-müslimin Abbasi çıxışının davamında toplantının təşkilində iştirak edən bütün tərəflərə, o cümlədən müəllimlərə, ruhani tələbələrə, məktəb rəhbərlərinə və vilayət səviyyəsində elmi tədqiqat üzrə məsul şəxslərə təşəkkürünü ifadə edərək qeyd etmişdir ki, bu fəaliyyətlər elmi hövzələrdə elmi səviyyənin yüksəldilməsində tədqiqatın mühüm yerini və rolunu açıq şəkildə nümayiş etdirir.
Elmi tədbirlərin davamlı və səmərəli sistemə çevrilməsi
Höccətül-İslam vəl-müslimin Abbasi elmi tədbirlərin statusunun yüksəldilməsinin vacibliyini vurğulayaraq bildirmişdir ki, bu cür tədbirlər yalnız illik və yekun xarakterli bir müsabiqə ilə məhdudlaşmamalıdır. Onun sözlərinə görə, belə tədbirlərin sadəcə bir rəqabət formatında keçirilməsi onların potensial imkanlarını tam şəkildə əks etdirmir. Bu tədbirlərin əsas məqsədi təkcə təşviq və mövcud vəziyyətin əks olunması deyil, daha geniş və strateji imkanlara malik bir mexanizmin formalaşdırılmasıdır. Buna görə də onların keçirilməsindən əvvəl və sonra məqsədyönlü planlaşdırma və elmi rəhbərlik həyata keçirilə bilər.
O əlavə etmişdir ki, bu tədbir vahid, davamlı və güclü bir elmi sistem səviyyəsinə yüksəldilə, eyni zamanda elmi hövzələrdə arzu olunan elmi vəziyyətin formalaşdırılması üçün istiqamətverici rol oynaya bilər. Həmçinin, bu platformadan gənc tədqiqatçıların sistemli şəkildə aşkara çıxarılması, yetişdirilməsi və təşviqi üçün səmərəli vasitə kimi istifadə etmək mümkündür.
İştirak səviyyəsinin artırılması və hövzələrin tədqiqat mərkəzlərinə çevrilməsi
Elmi hövzə ustadı qeyd etmişdir ki, sözügedən tədbirin əsas hədəfi hər bir hövzə məktəbini genişmiqyaslı tədqiqat mərkəzinə çevirməkdir. Bu baxımdan, elmi hövzələrdə dini təhsil almış tələbələrin, müəllimlərin və idarəçilərin elmi biliklərin istehsalı və yayımı prosesində daha fəal iştirakı xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
İştirakçıların statistikasına toxunan Abbasi bildirmişdir ki, bu tədbirdə 70 Elmi Hövzədən nümayəndələr iştirak etmiş, məktəblər üzrə seçilən qaliblər isə 7 min dini təhsil almış tələbə və müəllimi təmsil etmişlər. Hərçənd bu göstərici ümumi dini təhsil almış tələbə kontingenti ilə müqayisədə hələ də aşağıdır, lakin əsas məqsəd iştirak səviyyəsinin əhəmiyyətli dərəcədə artırılmasıdır. Vilayət mərhələsində 700, ölkə mərhələsində isə 90-dan artıq seçilmiş iştirakçı elmi əsərlərin keyfiyyəti və aparılan dəqiq qiymətləndirmələr vasitəsilə elmi hövzələrdə elmi istehsalın canlı və dinamik olduğunu nümayiş etdirmişdir.
Elmi Hövzələrdə elmi istehsal dinamik və davamlı şəkildə inkişaf edir
Höccətül-İslam vəl-müslimin Abbasi dini təhsil almış tələbələrin elmi potensialını vurğulayaraq qeyd etmişdir ki, böyük qürur hissi ilə bəyan etmək olar: Elmi Hövzələrdə elmi biliklərin istehsalı sürət və dinamika ilə davam edir. Onun sözlərinə görə, hövzənin fəal şəxsləri və elmi resursları bu elmi qurumun tədqiqat və bilik sahəsində yüksək inkişaf potensialına malik olduğunu açıq şəkildə sübut edir.
Əllamə Hillinin (r) toplantısında 90 elmi istedadlı şəxsin təltif edilməsi
Elmi Hövzələrin elmi tədqiqatlar üzrə müavini bildirmişdir ki, bu gün təxminən 90 elmi istedadlı şəxs təltif olunacaqdır. Bu təltif yalnız onların şəxsi səylərinin deyil, eyni zamanda onları yetişdirən müəllimlərin və idarəçilərin zəhmətinin də dəyərləndirilməsi kimi qiymətləndirilməlidir.
O əlavə etmişdir ki, bu elmi potensial sahibləri lazımi dəstək və düzgün elmi rəhbərliklə təmin olunduqları təqdirdə, yaxın gələcəkdə ölkənin fundamental və tətbiqi problemlərinin həllində mühüm rol oynaya bilərlər. Düzgün istiqamətləndirmə, potensialın artırılması, şəbəkələşmə və motivasiyanın gücləndirilməsi nəticəsində bu elmi elitanın səylərinin real nəticələrə çevriləcəyinə əminlik ifadə olunmuşdur.
Toplantının təşkilatçılarına minnətdarlıq
Höccətül-İslam vəl-müslimin Abbasi həmçinin toplantısının təşkilində iştirak edən bütün şəxslərə, müəllimlərə və elmi qrupların üzvlərinə minnətdarlığını bildirərək demişdir: “İdarəetmə mərkəzində çalışan həmkarlarıma, xidmət bölməsində fəaliyyət göstərən dostlara, toplantının məhsuluna və bütün hörmətli müəllimlərə səmimi təşəkkürümü ifadə edirəm.
Xəbərin sonu
Rəyiniz